میرزا سراج: سراج دانش

author

  • قیام‌الدین ستاری استادیار
Abstract:

یکی از شخصیت‌های مبارز روشنفکر که در پیشرفت حرکت معارف‌پروری اسلامی و خودشناسی ملی تاجیکستان نقشی بارز دارد، میرزا سراج متخلص به دکتر صابر است. در این مقاله که به‌قصد معرفی این شخصیت برجسته و آثار وی به‌نگارش درآمده، نخست شرح مختصری از زندگی او بیان شده است. میرزا سراج در سال ۱۸۷۷م در شهر بخارا به‌دنیا آمد. وی ضمن تحصیل علم و دانش، پیشۀ اجدادی خود را ادامه داد و به تجارت و صرافی مشغول شد. میرزا سراج در سال ۱۹۰۲م راهی سفر شد و از بسیاری از شهرهای اروپا دیدن کرد. وی دو مرتبه به ایران سفر کرد که بار اول مدت هشت ماه در سبزوار اقامت گزید و بار دوم که مقارن با انقلاب مشروطه بود، در تهران به تحصیل علوم طبی پرداخت. او از سال ۱۹۱۰ تا ۱۹۱۴م در زادگاهش، بخارا، زندگی کرد و به طبابت بیماران، ایجاد آثار ادبی و روزنامه‌نگاری مشغول شد. وی به‌همراه میرزا محی‌الدین منصور مؤسس نخستین روزنامۀ تاجیکی، بخارای شریف، است. میرزا سراج به‌رغم عمر کوتاهش، آثار ادبی پرمضمونی از خود به‌یادگار گذاشت. او به‌مثابۀ روزنامه‌نگاری ورزیده، مقالات وزینی در روزنامه‌ها به‌نگارش درآورده و علت عقب‌ماندگی امارت بخارا و ممالک شرق اسلامی را توضیح داده است. مهم‌ترین اثر میرزا سراج تحف اهل بخارا است که در آن وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بخارای عصر بیستم را شرح داده است. وی در سرودن شعر نیز دست داشته است. اشعار او که بیشتر در پیروی از سبک خراسانی سروده شده‌اند، ساده و قابل فهم‌اند. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حافظ و سید سراج الدین سگزی

یکی از مباحث مهم حافظ شناسی در دوران معاصر، بحث و تحقیق درباره­ی چگونگی و میزان تأثیر پیشینیان بر شعر حافظ است؛ چراکه در میان سخنوران فارسی، کمتر کسی به اندازه­ی حافظ به اشعار شاعران دیگر توجه داشته و در دواوین آنها تفحّص و کندوکاو نموده است. از این رو در دیوان او با توجه به میزان اشعار و تعداد غزلیات، بیش از دیوان هر شاعر غزلسرای دیگر، تضمین، اقتفا، استقبال، نقل مضامین و مفاهیم سروده‌های دیگران...

full text

معرفی و بررسی «سفینة المفردات» سراج اورنگ‌آبادی

سراج‌الدین حسینی اورنگ‌آبادی، عارف و شاعر قرن دوازدهم هجری در حیدرآباد دکن، مجموعه‌ای مشتمل بر 4322 بیتِ منتخب، از 704 شاعر فارسی‌سرا، خصوصاً شعرای سبک هندی را فراهم آورده که به نام‌هایی چون منتخب دیوان‌ها، دیوان منتخب، مجموعۀ شعرا و مجمع ‌الشعرا موسوم بوده است. نسخۀ منحصربه‌ فرد این اثر در ایران، به شمارۀ 86 در کتابخانۀ مینوی و نسخۀ عکسی آن به شمارۀ 2800 در مر...

full text

حافظ و سید سراج الدین سگزی

یکی از مباحث مهم حافظ شناسی در دوران معاصر، بحث و تحقیق درباره­ی چگونگی و میزان تأثیر پیشینیان بر شعر حافظ است؛ چراکه در میان سخنوران فارسی، کمتر کسی به اندازه­ی حافظ به اشعار شاعران دیگر توجه داشته و در دواوین آنها تفحّص و کندوکاو نموده است. از این رو در دیوان او با توجه به میزان اشعار و تعداد غزلیات، بیش از دیوان هر شاعر غزلسرای دیگر، تضمین، اقتفا، استقبال، نقل مضامین و مفاهیم سروده های دیگران...

full text

پژوهشی نو در احوال و آثار سراج الدین علیخان آرزو

هر چند که تا به حال مقالات و کتاب‌های متعددی درباره‌ی احوال و آثار آرزو نگاشته شده است و بعضاً تصنیفاتی نیز از وی تصحیح و منتشر گشته؛ باید اذعان کرد که هنوز آن گونه که شایسته است کاری در خور  نام و مقام وی صورت نگرفته و تحقیقات موجود، اغلب تکرار کلیشه‌ای اقوال منابع متأخر است. بدین لحاظ انجام تحقیقی جدی و مستند مبتنی بر منابع اصلی و دست اول در این باره ضروری به نظر می‌رسد. مقاله‌ی حاضر، تمام همّت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 16

pages  45- 64

publication date 2007-09-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023